Co to jest laryngektomia?

Całkowita laryngektomia jest zabiegiem, podczas którego usuwa się aparat głosowy zwany krtanią. Po laryngektomii oddychanie odbywa się przez otwór w szyi, zamiast przez nos i usta.

Jest to wydarzenie zmieniające dotychczasowe życie, ale po całkowitej laryngektomii można znowu nauczyć się mówić i ponownie cieszyć się zapachami i smakami.

Konsekwencje zabiegu
Krtań pełni wiele ważnych funkcji. W krtani znajdują się struny głosowe, które służą do wytwarzania głosu. Krtań umożliwia nam również oddychanie i połykanie pokarmu. Dlatego usunięcie krtani prowadzi nie tylko do zmian związanych z emitowaniem głosu, ale również zmian w sposobie oddychania, przełykania i rozróżniania zapachów.

Twój nowy głos
Nasz głos wyraża nasze myśli i uczucia. Stanowi dużą część naszej tożsamości. Utrata swojego naturalnego głosu może mieć niekorzystny wpływ na komunikowanie się z otoczeniem. Dobrą wiadomością jest to, że istnieje szereg nowych sposobów ponownego wytworzenia głosu. Po operacji będziesz najprawdopodobniej współpracować z foniatrą lub logopedą, aby ponownie nauczyć się mówić.

Zasadniczo dostępne są trzy metody wytwarzania głosu, których możesz się nauczyć po zabiegu: mowa przełykowa, korzystanie ze „sztucznej krtani” oraz mowa tchawiczo-przełykowa.

Mowa tchawiczo-przełykowa jest najczęściej wybieraną metodą mówienia i uznawaną za najbardziej efektywną. Umożliwia ona wytwarzanie najbardziej naturalnie brzmiącego, płynnego i najłatwiejszego w zrozumieniu głosu.

Aby umożliwić mowę tchawiczo-przełykową, w małym otworze pomiędzy tchawicą a przełykiem umieszczana jest proteza głosowa.

Naukę mówienia tą metodą może rozpocząć dość szybko po operacji i jest ona stosunkowo łatwa do nauczenia się.

Można także zacząć mówić przy pomocy elektronicznego urządzenia nazywanego „sztuczną krtanią”. Jest to specjalny generator drgań, który umieszcza się w okolicy szyi. Drgania przetworzone zostają w mowę artykułowaną

Wreszcie, można również nauczyć się mowy przełykowej. Ten rodzaj mowy polega na połknięciu niewielkiej ilości powietrza z jamy ustnej do przełyku a następnie wypuszczenie go z powrotem.

Funkcje nosa

Twój nos pełni więcej funkcji, niż tylko samo rozpoznawanie zapachów. Zapewnia on ogrzewanie, nawilżanie i filtrowanie wdychanego powietrza. Dzięki temu powietrze, które dociera do płuc ma temperaturę ciała i zawiera odpowiednią ilość wilgoci, potrzebnej do poprawnego funkcjonowania płuc.

Po operacji oddychanie odbywa się przez stomę wytworzoną w szyi, co oznacza utratę tych funkcji nosa. Wdychanie powietrza przez otwartą stomę powoduje obniżenie temperatury i wilgotności w płucach. Reakcją płuc jest zwiększone wydzielanie śluzu. To z kolei prowadzi do częstych objawów kaszlu oraz możliwego podrażnienia tchawicy.

W celu zrekompensowania funkcji nosa opracowane zostały wymienniki ciepła i wilgoci (HME), takie jak wymiennik Provox XtraHME. Pomagają one przywrócić właściwy „klimat” w płucach osoby oddychającej przez stomę. Wymienniki zakłada się na stomę i nosi 24 godziny na dobę. Pomagają one utrzymać odpowiednią temperaturę i wilgotność wdychanego powietrza. Wymienniki HME pełnią bardzo ważną rolę i umożliwiają również higieniczne zamykanie stomy podczas mówienia.

Zmysł węchu po laryngektomii 

Inną ważną funkcją nosa jest możliwość rozpoznawania zapachów. Po operacji oddychanie nie odbywa się przez nos, więc nie będziesz już czuć zapachów tak jak przedtem. Zamiast tego możesz nauczyć się specjalnej techniki wymuszającej przepływ powietrza przez jamę nosową, która umożliwia odzyskanie węchu.

Swobodne mówienie bez użycia rąk

W ciągu ostatnich lat jednym z kluczowych aspektów rozwoju branży było zapewnienie laryngektomowanym możliwości mówienia bez użycia rąk. Opracowano specjalne urządzenia i wyroby mocujące, które umożliwiły używanie protezy głosowej bez konieczności zamykania stomy palcem.